Dofednod

'Da pluog' neu 'ffowls' yw'r hen enwau ar ddofednod, sef pob math o ieir, gwyddau a thyrcwn sydd wedi'u dofi (Saesneg: fowls, poultry). Gair cymharol newydd ydyw, ac fe'i cofnodwyd am y tro cyntaf yn 1828.^[1]

Daeth ieir a gwyddau i Brydain yn y cyfnod Celtaidd; hwyaid gyda'r Normaniaid a thyrcwn yn yr 16g. Megid ieir yn wreiddiol ar gyfer ymladd ceiliogod ag am eu hwyau a'u cig. Parhaodd ymladd yn boblogaidd, mewn talyrnau pwrpasol, tan ei anghyfreithloni yn 1849. Datblygwyd nifer fawr o wahanol fridiau o ieir ac fe'u cedwid ar bob fferm, tyddyn a llawer o erddi-cefn pentrefol tan ganol yr 20g. Ers hynny cynyddodd ffermio dwys lle cedwir degau o filoedd o ieir dan do. Ceir llawer o rigymau a choelion am ieir ac erys eu dangos mewn sioeau yn boblogaidd.

1. ↑ Geiriadur Prifysgol Cymru (GPC); adalwyd 26 Mai 2017.